Proza, poezja, literatura dziecięca, książka o tematyce warszawskiej – znamy już tytuły nominowane do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. Jury pod przewodnictwem Justyny Sobolewskiej wybrało 12 najlepszych polskich książek wydanych w 2020 roku.

Nagroda literacka m.st. Warszawy będzie przyznana w tym roku po raz 14.  Miasto funduje nagrody w kategoriach: proza, poezja, literatura dziecięca (tekst i ilustracje) oraz książka o tematyce warszawskiej (dawniej edycja warszawska). Jak co roku jury wybierze też warszawskiego twórcę lub twórczynię. 

Nagroda po raz 14
To już kolejna edycja Nagrody realizowana w pandemii. Mimo to czytelnicy i czytelniczki, a także bibliotekarze, księgarze i wydawcy, zgłosili do konkursu ponad 700 tytułów. Internetowy formularz został wypełniony przeszło 1200 razy!

Warszawa od wielu lat wspiera inicjatywy związane z czytelnictwem: współorganizuje i dofinansowuje literackie festiwale, plenery i spotkania autorskie, wspiera biblioteki i niezależne księgarnie. Nagroda Literacka to jeden ze sposobów promowania literatury.

Jury Nagrody Literackiej m. st. Warszawy pracuje od tego roku w nowym składzie (poprzednie zakończyło swoją kadencję). Na czele stoi Justyna Sobolewska, krytyczka literacka i dziennikarka „Polityki”. Razem z nią najlepsze książki wybierają: Maciej Jakubowiak (sekretarz jury) – krytyk, eseista i redaktor „Dwutygodnika”, Eliza Kącka – znawczyni poezji, adiunktka na Wydziale Polonistyki UW, Jarosław Klejnocki – poeta, pisarz i dyrektor Muzeum Literatury w Warszawie, Anna Kramek-Klicka – praktykująca polonistka, Agnieszka Sowińska – tłumaczka z języka rosyjskiego i dziennikarka, oraz Karolina Szymaniak – literaturoznawczyni.

Jurorzy o nominacjach
Wśród nominacji kategorii proza znalazły się „Tkanki miękkie” Zyty Rudzkiej. Autorka, nominowana również do 12. Nagrody Literackiej za „Krótką wymianę ognia”, powraca z nową powieścią, w której swoją charakterystyczną i znakomitą ostrą frazą kreśli portret mężczyzny w czasach słabości.

Nominowana w tej samej kategorii książka Julii Fiedorczuk „Pod słońcem” to odważny powieściowy eksperyment, który czyta się jak najlepszą sagę. Pisarka opowiada o losach swoich bohaterów w drugiej połowie XX wieku, kiedy pamięć wojny miesza się z równie tragiczną współczesnością, ale, jak nigdy dotąd w literaturze, przypomina o być może najważniejszej sile sprawczej – przyrodzie.

Natomiast Elżbieta Łapczyńska w „Bestiariuszu nowohuckim” opisuje z wielką literacką pomysłowością – mieszając gatunki i rejestry języka – mroczne epizody z historii powstawania Nowej Huty, jednego z największych przedsięwzięć demograficznych epoki PRL. Debiutująca pisarka mierzy się z tym, jak wielkie projekty modernizacyjne odciskają się na ciałach tych, którzy są dla nich surowcem.

W kategorii poezja znalazły się trzy pozycje, reprezentujące zupełnie odmienne style. „Rośliny mięsożerne” Genowefy Jakubowskiej-Fijałkowskiej to książka znakomicie równoważąca wypisy z codzienności, prywatności z notowaniem myśli, które przychodzą do głowy, gdy ma się kłopoty z zaśnięciem. Myśli takie zazwyczaj są gorzkie, a warunkiem trwania może być tylko kolejny wiersz. Wiersz pod patronatem Różewicza przepuszczonego przez Świrszczyńską.

Joanna Bociąg w „Boję się o ostatnią kobietę” łączy lapidarność wypowiedzi z umiejętnością obserwacji świata i wyczuciem konkretu. Poetka w skondensowanej i zwięzłej formie rejestruje rzeczywistość w duchu nowej wrażliwości, z uważnością przyglądając się ludziom, zwierzętom, roślinom.

Radosław Jurczak nominowany za „Zakłady holenderskie” zabiera nas w podróż w nieznane, w przyszłość, wprowadza do poezji język fizyki i cybernetyki, a jednocześnie toczy się tu fascynująca gra z tradycją poetycką.

Nominacje jury w kategorii literatura dziecięca skierowane są do młodych czytelniczek i czytelników, ale mogą znaleźć uznanie również rodziców.
Aleksandra i Daniel Mizielińscy w „Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych” zapraszają czytelników w nową podróż dookoła świata – wspólnie z żubrem Kubą i wiewiórką Ulą wędrujemy przez parki narodowe od Yellowstone przez Grenlandię po Komodo. Autorzy połączyli coś pozornie niemożliwego do pogodzenia: komiks, pełne szczegółów rozkładówki, rysowany zielnik, czarno-białe ryciny inspirowane dawnymi księgami przyrodniczymi.

„Skąd jestem?” Agnieszki Kacprzyk z ilustracjami Marianny Sztymy to dowód na to, że o najbardziej intymnych sprawach można rozmawiać z dziećmi tak, by uszanować nie tylko ich wrażliwość, ale też inteligencję. Tytułowe pytanie, którego rzekomo boją się wszyscy rodzice, staje się tu punktem wyjścia do pozbawionej fałszywego skrępowania opowieści, która zresztą może wiele wyjaśnić również dorosłym.

„Przedszkole imienia Barbary Wiewiórki” Rafała Witka z ilustracjami Aleksandry Fabii to pozornie dobrze znana opowieść o codziennych perypetiach przedszkolaków, tyle że są wśród nich dzieci i ludzkie, i psie, i ptasie, i królicze. O tym przedszkolu, w którym każde dziecko jest ważne, Rafał Witek pisze z taką naturalnością, jakby międzygatunkowa przyjaźń była czymś najzwyklejszym.

Wśród pozycji nominowanych w kategorii książka o tematyce warszawskiej znalazło się „Najlepsze miasto świata” Grzegorza Piątka, laureata z 10. edycji Nagrody. To historia odbudowy stolicy z powojennych zniszczeń, a właściwie opowieść o fenomenie budowy całkiem nowego miasta na gruzach dawnej Warszawy. Autor koncentruje się na planach i sporach o odbudowę oraz na wyzwaniach, przed jakimi tuż po zakończeniu wojny stanęli urbaniści i architekci z Biura Odbudowy Stolicy.

Agata Tuszyńska i Iwona Chmielewska w książce „Mama zawsze wraca” z wielką czułością i wrażliwością opowiedziały – zarówno słowem, jak i obrazem – o losach ukrywanej w piwnicy warszawskiego getta czteroletniej Zosi Zajczyk.

Z kolei Rafał Księżyk w książce „Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1993” pisze o muzycznym stanie nadzwyczajnym, kiedy upadkowi jednego ustroju i wyłanianiu się nowego towarzyszył niesamowity ferment dźwiękowy. Autor książki opisuje, jak punkowe, rockowe i undergroundowe kapele testowały granice odzyskanej wolności i uciekały przed cieniem rzucanym przez nowego hegemona – rynek.

O Nagrodzie
Nagroda Literacka m.st. Warszawy docenia współczesnych ludzi pióra, twórczynie i twórców prozy, poezji, literatury dziecięcej oraz książek o Warszawie. Łączy wieloletnią tradycję z promocją czytelnictwa i otwartością na zmieniające się potrzeby czytelników. Tytuły wyróżnione Nagrodą to najlepsza polska literatura, gotowa lista lektur z nazwiskami wspaniałych autorów i autorek.  

Laureatów 14. Nagrody Literackiej m. st. Warszawy poznamy w czerwcu. Szczegóły na profilu FB Nagrody.
 
NOMINACJE do 14. Nagrody Literackiej m.st. Warszawy:

Proza
Zyta Rudzka „Tkanki miękkie”, W.A.B
Julia Fiedorczuk „Pod słońcem”, Wydawnictwo Literackie
Elżbieta Łapczyńska „Bestiariusz nowohucki”, Biuro Literackie

Poezja
Genowefa Jakubowska-Fijałkowska „Rośliny mięsożerne”, Instytut Mikołowski
Joanna Bociąg „Boję się o ostatnią kobietę”, Dom Literatury w Łodzi i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi
Radosław Jurczak „Zakłady holenderskie”, Biuro Literackie

Literatura dziecięca (tekst i ilustracje)
Aleksandra i Daniel Mizielińscy „Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych”, Wydawnictwo Dwie Siostry
Agnieszka Kacprzyk, il. Marianna Sztyma „Skąd jestem?”, Wydawnictwo Albus
Rafał Witek, il. Aleksandra Fabia “Przedszkole imienia Barbary Wiewiórki”, Wydawnictwo Bajka

Książka o tematyce warszawskiej
Grzegorz Piątek „Najlepsze miasto świata”, W.A.B
Agata Tuszyńska, Iwona Chmielewska „Mama zawsze wraca”, Wydawnictwo Dwie Siostry
Rafał Księżyk „Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989 -1993”, Wydawnictwo Czarne