Tegoroczną laureatką Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta została Agi Miszol – jedna z najbardziej cenionych i znanych poetyckich osobowości w Izraelu. Wiersze Miszol “potrafią w tym samym czasie opowiadać historie, śpiewać oraz tańczyć” – napisał kiedyś izraelski pisarz Amos Oz. W historii Nagrody jest drugą, po Nuali Ní Dhomhnaill, wyróżnioną kobietą.
Agi Miszol, korzystając z na pozór prostych form językowych, potrafi zachować powagę i głębię poetyckich sensów, mówić o rzeczach dramatycznych, a nawet tragicznych. Nie uważa się za poetkę “polityczną”, swoją twórczość komentuje jednak w ten sposób: “pisząc, nie medytujemy na szczytach Himalajów, jesteśmy otoczeni zgiełkiem tutaj, w tym szalonym, agresywnym kraju, polityka zaś przesącza się do mojej poezji” – tak uzasadnił werdykt Jury Jurij Andruchowycz.
Nagrodę przyznało międzynarodowe jury, w którym znaleźli się poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy: przewodniczący Jury Jurij Andruchowycz (Ukraina), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Mercedes Monmany (Hiszpania) oraz Tomasz Różycki (Polska). Na język polski wiersze Agi Miszol przekładały Angelika Adamczyk i Justyna Radczyńska (“Literatura na Świecie”, 2004 i 2005) oraz Beata Tarnowska (“Fraza”, 2011).
To wielki zaszczyt otrzymać Nagrodę im. Zbigniewa Herberta i dołączyć do wspaniałego grona jej laureatów. Jestem tym bardziej poruszona, iż Herbert jest jednym z moich najbardziej ukochanych i najbardziej podziwianych przeze mnie poetów. Wiersze Herberta, wspaniale przetłumaczone na język hebrajski przez jego przyjaciela, Davida Weinfelda, są źródłem inspiracji dla mojej twórczości. Miałam też szczęście zobaczyć Herberta w roku 1991, gdy odbierał nagrodę przyznaną mu przez miasto Jerozolima – powiedziała poetka po otrzymaniu informacji o otrzymaniu Nagrody.
Agi Miszol urodziła się w roku 1947 jako Agnes Fried w Transylwanii, wówczas na terenie Węgier (dziś Rumunia). Jej rodzice przeżyli Holokaust, a na początku lat 50. wyemigrowali do Izraela. W domu rozmowy toczyły się w języku węgierskim i był to pierwszy język Agi Miszol tworzącej obecnie w języku hebrajskim. Agi opublikowała kilkanaście tomów wierszy i otrzymała wiele nagród, m.in. amerykańską Newman Prize, włoska Nagroda Lerici Pea, czy izraelska Nagroda im. Yehudy Amichaja. Utwory Agi Miszol na język polski przekładały Angelika Adamczyk i Justyna Radczyńska (“Literatura na Świecie” 2004, nr 11/12 oraz “Literatura na Świecie” 2005, nr 5/6), a także Beata Tarnowska (“Fraza” 2011, nr 2).
Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta – utworzona w 2013 roku nagroda literacka przyznawana przez Fundację im. Zbigniewa Herberta. Według organizatorów celem nagrody jest “wyróżnianie na polu literatury światowej wybitnych dokonań artystycznych i intelektualnych, nawiązujących do świata wartości, wokół których grawitowała twórczość Herberta. Nagroda ma równocześnie podkreślić wkład kultury polskiej XX wieku – w szczególności poezji – w rozwój literatury światowej, jej obecność w krwiobiegu idei, wartości i doświadczeń naszej współczesności”. Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta, przyznawana jest przez jury złożone z wybitnych światowych twórców i znawców literatury i stanowi pierwszą tego typu nagrodę o zasięgu światowym, wręczaną w Polsce.
Wśród laureatów Nagrody znaleźli się: William Stanley Merwin, USA (2013), Charles Simic, USA (2014), Ryszard Krynicki, Polska (2015), Lars Gustafsson, Szwecja (2016), Breyten Breytenbach, RPA (2017) oraz Nuala Ní Dhomhnaill, Irlandia (2018).