W 1945 roku radziecka lekarka odnalazła w wyzwolonym właśnie obozie Auschwitz-Birkenau szkolny zeszyt. Był to pamiętnik pisany przez nastoletnią Rywkę Lipszyc w łódzkim getcie między październikiem 1943 a kwietniem 1944 roku – świadectwo żydowskiej dziewczynki, która straciła rodzeństwo i rodziców, ale mimo chwil zwątpienia, nie straciła nadziei. Po ponad 60 latach od odnalezienia, pamiętnik trafił od Stanów Zjednoczonych, gdzie został przetłumaczony z języka polskiego, opatrzony historycznymi komentarzami i wydany w formie książki.

Pamiętnik Rywki Lipszyc, wzruszający zapis życia i dorastania w łódzkim getcie stanowi punkt wyjścia wystawy. Wybrane fragmenty dziennika opatrzone zostały komentarzami ekspertów, m.in. historyków, lekarki, psychologa, rabinki. Komentarze te pomagają zrozumieć kontekst czasów i wydarzeń, do których w swoim pamiętniku odnosi się Rywka.

Na wystawie znajdują się również unikalne historyczne artefakty i dokumenty pochodzące z muzeów z Polski, USA, Izraela, Niemiec i Belgii. Korale, naparstek, zabawka – stanowią przejmujące świadectwo dokumentujące personalny wymiar zagłady, wymiar który tak łatwo pominąć ucząc o Holokauście.

Historia ukazana na wystawie „Dziewczyna z pamiętnika. W poszukiwaniu Rywki Lipszyc” to głównie, choć nie wyłącznie, historia kobiet. Większość wojennych narracji i wspomnień z czasów niemieckiej okupacji koncentruje się na losach mężczyzn – żołnierzy, polityków, liderów. W świecie Rywki perspektywa jest odmienna. Mężczyźni pojawiają się we wspomnieniach, pozostają w cieniu, w tle. Są obecni, ale nie dominujący. Świat, który znamy z pamiętnika Rywki, zaludniają kobiety, jego strukturę tworzą relacje pomiędzy nimi. Wypełnia go ich ból i tęsknota, ich odwaga i codzienna walka, ich strach.

Wystawa czynna do 7 maja 2024 r. w godzinach otwarcia biblioteki.